گزارشی از سد داریان و طرح نجات بخشی چشمه بل؛

آبگیری سد داریان، سند چشم اندازهای جدید زیبای پاوه/مظهر جدید چشمه بل

سرویس: اجتماعیکد خبر: 293654|23:20 - 1394/09/20
نسخه چاپی
آبگیری سد داریان، سند چشم اندازهای جدید زیبای پاوه/مظهر جدید چشمه بل
مشاور سد داریان گفت:اهداف این طرح بهره برداری حداکثری از منابع آب رودخانه سیروان به منظور توسعه کشاورزی با تنطیم آب مورد نیاز تونل انتقال آب از نوسود به دیگر مناطق و جاری نمودن بخش دیگری از آب به مسیر اصلی خود به عراق و تولید انرژي برقابی به میزان متوسط سالیانه 550 میلیون كيلووات ساعت است.

به گزارشهزار ماسوله، سد داریان یک سد خاکی ساخته شده روی رودخانه سیروان در نزدیکی شهر پاوه و در مجاورت روستای داریان است.

تاج سد داریان در استان کرمانشاه و مخزن آن در استان کردستان قرار می‌گیرد که ارتفاع این سد خاکی به ۱۵۵ متر می‌رسد و آب این سد از شاخه رودخانه گرده لان تا نزدیکی روستای سلین خواهد رسید و شاخه دیگر این رودخانه از طرف منطقه ژاوه رود در روستاي دله مرزمی اید و در نزدیکی روستای اسپریز، وارد شاخه دیگر آن می شود.

محل احداث این سد در نزدیکی روستای داریان بر روی رودخانه همیشه خروشان سیروان می باشد.

ساخت این سد در سال 1388 شروع شده و در پاییز سال جاری اقدام به آبگیری آن شد و کارفرمای آن شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران می باشد.

سد از نوع خاکی با هسته ی رسی که ارتفاع آن از رودخانه 149 متر و ارتفاع آن از فونداسیون 180 متر و ظرفیت مخزن 338 میلیون مترمکعب می باشد.

طرح سد داریان در مطالعات اولیه سدی بزرگ با حجم مخزن 700 ميليون مترمکعب پیشنهاد شده بود که شرکت آب و نیرو به منظور احترام به عقاید دینی مردم و حفظ آثار تاریخی منطقه بویژه امام زاده عبیدالله ،کوسه هجیج، اقدام به کاهش ارتفاع 50 متر از 230 به 180 متر به حجم مخزن 338 میلیون متر مکعبی کردند.

خبرنگار سایت خبری تحلیلی هزارماسوله در گفتگویی با کارفرما و مشاور شركت فني مهاب قدس پروژه سد داریان درباره این پروژه و طرح نجات بخشی کانی بل، گزارشی تهیه نموده است که در پی خواهد امد.

مسئول مشاور شركت مهاب قدس در سد داریاندر گفتگویی با خبرنگار ما در باره پروژه سد داریان اظهار داشت: سد داریان یک سد خاکی با هسته رسی است که احداث آن از سال 1388 آغاز شده است و در سال جاری بعد از 6 سال اقدام به آبگیری آن کردیم.

علی پرهیزکاری افزود:حجم کل سد داریان 338 میلیون متر مکعب است که میزان 323 میلیون متر مکعب از آن مفید خواهد بود، مساحت آن 7.3 کیلومتر و نهایت طول دریاچه نیز 30 کیلومتر است، تراز نرمال آن نیز 828 متر از سطح دریا است و ورودی متوسط سالیانه آب رودخانه سیروان به سد یک میلیارد و 660 میلیون متر مکعب و میزان آب تنظیم شده سالیانه نیز 1378میلیون مترمکعب است.

وی گفت: اهداف این طرح بهره برداری حداکثری از منابع آب رودخانه سیروان به منظور توسعه کشاورزی با تنطیم آب مورد نیاز تونل انتقال آب از نوسود به دیگر مناطق و جاری نمودن بخش دیگری از آب به مسیر اصلی خود به عراق و تولید انرژي برقابی به میزان متوسط سالیانه 550 میلیون كيلووات ساعت است.

وی ادامه داد: این دریاچه در آینده می تواند یکی از نقاط گردشگری در ایجاد چشم اندازهای بسیار زیبا با ارتفاعاتی که جنگل طبیعی داشته و دامنه های آن نیز دریاچه ای منحصر به فرد که امکان دسترسی به تمام نقاط اطراف این سد با احداث جاده هایی مهیا بوده تبدیل شود.

پرهیزکاری گفت: دریچه خروجی آب دریاچه در قسمت تحتانی سد قابلیت انتقال 236 متر مکعب را در ثانیه خواهد داشت و در صورت لبریز شدن سد در فواصل پر آبی از قسمت فوقانی سد خارج خواهد شد.

وی تصریح کرد: قسمت عمده آب این دریاچه در هنگام تولید برق از دهانه های خروجی نيروگاه تخليه خواهد شد.

وی گفت: پاشنه سد در پایین آن به یک کیلومتر خواهد رسید و به صورت شیب دار تا تاج سد این مقدار به 15 متر کاهش می یابد، ارتفاع این سد از پی رودخانه 180 متر و از کف روخانه 149 متر ، تراز تاج سد از سطح دریا 839 متر ، طول تاج سد نیز 368 متر است.

مشاور سد داریان در خصوص طرح نجات بخشی چشمه بل نیز اظهار داشت: چشمه بل که در استان کرمانشاه و در بین روستای هجیج و ناو در دامنه کوه دربند در تراز 717 متر و با پرآب شدن سد نیز در تراز 838 متر از سطح دریا در مظهر جدید قرار دارد.

وی افزود: وجود لایه هایی نفوذ ناپذیر در دو کوه اطراف خروجی چشمه بل باعث شده است که تمام بارش های سالیانه کوه دربند در لایه های زمینی نفوذ کرده و در یک مسیر اصلی این کوه در دامنه و دهانه چشمه بل خارج شود.

وی گفت: براساس تئوری ما ، آب چشمه بل از کوه دربند که تا ارتفاعات گردنه تته را شامل می شود ، تنها در دامنه این کوه بدلیل وجود لایه های نفوذ ناپذیر در اطراف آن ، خارج می شود و بر این اساس چون از ارتفاعاتی بالاتر آب این چشمه تامین می شود می تواند در ترازی بالاتر از این کوه خارج شود.

پرهیزکاری با بیان اینکه آب چشمه بل با رودخانه سیروان تلفیق نخواهد شد ادامه داد: دلیل اصلی عدم تلفیق آب رودخانه سیروان با آب چشمه بل نیز به دلایل فیزیکی که با جریان و فشار زیادی مسیر اصلی خود را طی کرده و حتی بدون هیچ پمپاژی این آب به ارتفاعی بیش از 110 متر نیز انتقال داده می شود، امکان تلفیق آن با آب رودخانه سیروان و با نبود هیج گونه شکافی که بتواند در ان خارج و به آب رودخانه متصل شود، نداشته و امکان آن را به صفر خواهد رساند، یعنی چون مسیر اصلی آن فاقد هرنوع شکافی است که آب چشمه از ان شکاف خارج شود بدون هیچ گونه پمپاژی این آب به ترازی بالاتر از 110 متر رسیده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر میزان آبدهی آب این چشمه در ترازی بالاتر از سد داریان یک و نیم متر مکعب در ثانیه است که در فصول مختلف سال قابل تغییر خواهد بود.

مشاور سد داریان گفت: تاریخچه مطالعات این چشمه بل با مطالعات گسترده ای از سال 1380 آغاز و بررسی های زمینی و راههای جریان آب این چشمه از سال 1385 ، بررسی های ژئو فیزیکی از سال 1387 ، زمین شناسی در سال 1389 و مطالعات گسترده سطحی در سال 1390 انجام شده است.

وی افزود: با احداث یک تونل 220 متری در پشت دهانه چشمه بل و انجام مطالعات گسترده در شناسایی مسیر اصلی این چشمه به نتیجه ای نرسیدیم و بنابراین به این پی بردیم که مسیر اصلی آن می تواند در عمق بیشتری از کوه قرار داشته باشد و به همین خاطر به احداث شش تونل و گمانه دیگری در اطراف این چشمه اقدام کردیم و مجددا مطالعات ما بی نتیجه ماند.

پرهیزکاری ادامه داد: به دنبال آن مطالعات خود را به نزدیکتر چشمه بل و ایجاد گالری های زیادی انتقال دادیم و به این نتیجه رسیدیم که آب چشمه بل در تراز بالاتر از دهانه خروجی آن قرار نداشته و در ناحیه هایی نزدیکتر از دهانه چشمه با انجام مطالعاتی دیگر به این نتیجه رسیدیم که آب چشمه بل در ترازی پایین تر از رودخانه سیروان قرار دارد.

وی گفت: در اطراف این چشمه به حفر چاههای عمیق اقدام کردیم که در عمق 40 متری و در پشت چشمه بل،  آب این چشمه در ترازی با خروجی آب و رودخانه سیروان قرار گرفت.

وی ادامه داد: از طریق حفر این چاه 40 متری غواصان را برای شناسایی مسیر اصلی چشمه آب به اعماق چشمه فرستادیم و به این نتیجه رسیدیم که آب کانی بل از ارتفاعات کوه به صورت سیفونی به اعماق زمین نفوذ کرده و در ترازی بالاتر از اعماق این کوه و در دهانه چشمه بل خارج می شود.

وی گفت: غواصان با استفاده از کپسولهای مخصوص به عمق 50 متری چشمه بل رسیده و با توجه به اینکه امکان ادامه این مسیر با استفاده از تجهیزات اساسی و تغذیه از سطح میسر بود امتداد این چشمه را که از رودخانه سیروان به مسافتی بیش از  130 متر بود طی کردند و از آن نقطه به بعد ادامه مسیر با توجه به پرفشار بودن آب در اعماق زمین امکان پذیر نشد.

وی گفت: به دنبال آن لوله هایی بزرگ را با قطر یک متر و 60 سانتیمتر به صورت افقی به مسافتی 140 متر قرار داده و بعد از ان نیز به صورت عمودی لوله بزرگی را با قطر دو متر و  110 متر که اطراف این لوله ها را با بتن پر نمودیم، قرار داده و با متصل نمودن این لوله ها بدون هیچ پمپاژی آب چشمه بل به ترازی با ارتفاع 110 متر از تراز دهانه اصلی خود انتقال داده شد.

وی گفت: عملا انتقال آب چشمه بل را بدون آنکه هیچ شکافی در مسیر خود داشته باشد و بدون هیچ گونه پمپاژی به بالا انتقال و نجات دادیم.

 

کارفرمای سد داریاننیز در گفتگویی با خبرنگار ما اظهار داشت: مطالعات چشمه بل به سالهای 1380  قبل از پروژه سد داریان در سال 1388 بر می گردد.

علی موسوی با اشاره به انواع مختلف مطالعات گسترده از گروههای مختلف زمین شناسی و دانشگاههای سطح کشور افزود: مطالعات گسترده این گروهها و دانشگاهها برای شناسایی آب چشمه بل و مسیر آن بوده است.

وی گفت: چشمه بل در کنار ساحل راست رودخانه سیروان و با تراز 717 متر از سطح دریا و بین دو روستای هجیج و ناو قرار دارد.

وی ادامه داد: با ایجاد گمانه های زیادی در اطراف چشمه بل به نتیجه مطلوبی که بتوانیم آب چشمه را شناسایی کنیم دست نیافتیم و با تحقیقات گسترده در اطراف چشمه نهایتا در عمق 40 متری پشت دهانه چشمه به آب رسیدیم و به دنبال ان با روشهای خیلی پیچیده توانستیم این گمانه را برای شناسایی ادامه مسیر چشمه ایجاد کنیم.

موسوی گفت: از طریق همین دهانه ما غواصانی را برای شناسایی مسیر آب به اعماق کانی بل فرستادیم که آن هم تا میزان مشخصی از مسیر چشمه امکان پذیر بود و عملا ادامه آن به جهت فشار زیاد آب برای غواصان میسر نبود.

وی با بیان اینکه تمام بارش های سالیانه ارتفاعات چشمه بل که تا گردنه تته نیز می رسد بخاطر حفره ها و تخلخل ها كه در ارتفاعات وجود دارد در اعماق زمین به جهت عدم سرازیر شدن بارش ها به مناطق پایینتر ، در آن نفوذ پیدا می کند ادامه داد: با مطالعات و بررسی های به عمل آمده از میزان بارش سالیانه در ارتفاعات کوه چشمه بل که از اطراف با لایه هایی نفوذ ناپذیر احاطه شده است، به همان مقدار بارش باران در دهانه چشمه بل در طول سال خارج می شود و ضريب تغييرات آبدهي چشمه بل 98 درصد است كه كليه آمار و اطلاعات سالهاي گذشته در آب منطقه اي كرمانشاه و كردستان وجود دارد.

وی گفت: با توجه به اينكه فشار آب از كه ظهر جديدچشمه بل نسبت به ماكزيمم تراز مخزن هميشه 10 متر بالتر است و اين به آن معناست كه هميشه يك فشار مثبت از سمت مخزن چشمه بل به مخزن درياچه سد داريان برقرار است لذا امكان اختلاط آب از سمت درياچه سد داريان به مخزن چشمه بل امكان پذير نمي باشد.

وی در پايان افزود: اکنون آب چشمه بل را به ترازی بالاتر از سد داریان بدون هیچ گونه پمپاژی انتقال داده ایم.

 

نظر شما

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد