اوایل فروردین ماه امسال بود که در گیر و دار تحریم های شدید خبر رسید دولت آمریکا یازده کشور را از مجازات های خرید نفت ایران معاف کرد .
اقدام های تنبیهی که در ابتدای سال ۲۰۱۲ به اجرا درآمدند تا بانک های بزرگ کشورهایی را که از ایران نفت می خرند را از دسترسی به بازارهای مالی آمریکا محروم کنند.
در همان روزها اما اعلام شد کشورهایی که واردات نفت خود را از ایران «خیلی» کم کرده باشند از تحریم ها معافند.
این یازده کشور که این مقررات خاص در مورد آنها برای سومین بار تمدید می شد علاوه بر ژاپن، اعضای اتحادیۀ اروپا یعنی آلمان و فرانسه و انگلیس و اسپانیا و لهستان و ایتالیا و یونان و چک و بلژیک و هلند بودند.
این کشور ها اما به غیر از 9 کشوری بودند که هواره از تحریم علیه ایران معاف می شوند.معافیتی که بار دیگر بعد از توافق ژنو نیز تکرار شده است.
وزیر خارجه آمریکا به تازگی اعلام کرده: 9 کشور از جمله چین، هند، کره جنوبی، ترکیه و تایوان بار دیگر از قانون تحریم نفت ایران معافیت دریافت کردهاند.
جان کری گفته: این معافیت از بخش ۱۲۴۵ «قانون مجوز دفاع ملی» (ان دی اِی اِی) برای سال مالی ۲۰۱۲ به خاطر کاهش قابل توجه واردات نفت این کشورها از ایران اعطا میشود.
مالزی، آفریقای جنوبی، سنگاپور و سریلانکا چهار کشور دیگری هستند که بار دیگر معافیت میگیرند چون خرید نفت از ایران را متوقف کردهاند.این معافیت برای ۱۸۰ روز تمدید شده که امکان تکرار مجدد آن وجود دارد.
وی افزوده: این چهارمین بار است که این 9 کشور به خاطر کاهش قابل توجه واردات نفت ایران معافیت دریافت میکنند.
وزیر خارجه آمریکا به توافق اخیر ژنو میان اعضای گروه 1+5 (شامل آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) با ایران اشاره کرد که براساس آن ایران پیشرفت برنامه اتمیاش را برای شش ماه متوقف میکند و برخی از بخشهای مهم این برنامه را عقب میراند و در مقابل این کشورها برخی تخفیفهای مالی در تحریمها برای ایران قائل میشوند.
هدف این است که دو طرف ظرف 6ماه به یک راه حل جامع برای رفع نگرانی در مورد برنامه اتمی ایران دست پیدا کنند.
جان کری ادامه داد: آمریکا براساس آن توافق تلاشها برای کاستن از صادرات نفت خام ایران را برای 6ماه معلق میکند. وی با تاکید بر اینکه آمریکا در این 6ماه همچنان با قوت اجرای تحریمهایی که از قبل وجود داشته را ادامه خواهد داد تا معلوم شود دست یافتن به یک راهحل جامع برای اطمینان از صلحآمیز بودن برنامه اتمی ایران ممکن است یه نه، تصریح کرد: ایران میگوید برنامه هستهایاش صلحآمیز است.
از سوی دیگر اما وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد: مستثنی شدن برخی کشورها از تحریمهای آمریکا علیه ایران را 6ماه دیگر تمدید کرده است. رئیسجمهور آمریکا روز جمعه اعلام کرد که با وجود توافق اولیه حاصله بین ایران و گروه 1+5 در زمینه برنامه هستهای ایران تحریمهای مربوط به نفت ایران را حفظ خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس دولت آمریکا قویا از توافق اولیه با ایران حمایت کرده است و از کنگره خواسته است در مدتی که مذاکرات درباره یک توافق جامع نهایی ادامه دارد، تحریمهای جدیدی علیه ایران اعمال نکند.
اوباما در عین حال که از کنگره خواسته «در را به روی دیپلماسی نبندد» و تاکید کرده است تحریمهای اقتصادی فلجکننده که علیه ایران اعمال شدهاند لغو نشدهاند. کاخ سفید در بیانیهای اعلام کرد که به نظر میرسد میزان نفت غیر ایرانی به قدری کافی است که اجازه دهد کشورهای خارجی به کاهش خرید نفت ایران ادامه دهند. وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به آن، در بیانیهای اعلام کرد که مستثنی شدن چین، هند، کرهجنوبی، ترکیه و تایوان از تحریمها علیه ایران را به دلیل کاهش واردات نفتیشان از ایران 6ماه دیگر تمدید کرده است. مستثنی شدن این کشورها به این مفهوم است که بانکها و موسسات مالی آنها طبق قوانین آمریکا هدف اقدامات تنبیهی قرار نخواهند گرفت.
جان کری وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که واشنگتن مصمم است در شش ماه آینده، در حالی که برای رسیدن به یک توافق جامع که صلحآمیز بودن اهداف برنامه هستهای ایران را اثبات میکند تلاش میکند، به اعمال تحریمهای نفتی ادامه دهد. کری در بیانیهای گفت: ما در شش ماه آینده، در حالی که کار میکنیم تا ببینیم آیا راه حل جامعی که ما را مطمئن کند برنامه هستهای ایران برای مقاصد منحصرا صلحآمیز است وجود دارد یا خیر، به اعمال تحریمها ادامه خواهیم داد.
اما در حالی وزیر امور خارجه آمریکا از معافیت برخی کشورها از قانون تحریم نفت ایران خبر داد که روز جمعه اعلام شد شورای اتحادیه اروپا طی اعلامیهای اعلام کرده 17 شرکت ایرانی را به فهرست تحریمهای خود اضافه کرده است. در این اعلامیه آمده است که این اتحادیه به موجب تصمیمی که در 23 مارس سال 2012 اتخاذ شده اعمال محدودیت بر برخی شرکتهای ایرانی را ادامه میدهد.
شرکت مدیریت ساخت نیروگاههای هستهای ایران و 16 شرکت کشتیرانی شرکتهایی هستند که در فهرست تحریمی اتحادیه اروپا قرار گرفتهاند. به نوشته این خبرگزاری شورای اتحادیه اروپا همچنین تحریمها علیه سه شرکت «ایران ترانسفو»، شرکت «توربوکمپرسور نفت آسیا»، و شرکت «ساخت توربوپمپ» و «کمپرسور ساتاک» را لغو کرده است.
در حالی اتحادیه اروپا این تصمیم را اتخاذ کرده که آهنگی متفاوت از فرانسه به گوش رسید چنانکه لوران فابیوس گفت که اتحادیه اروپا اولین مرحله از تحریمها علیه ایران را در ماه دسامبر آینده لغو خواهد کرد. روزنامه فرانسوی لوفیگارو نوشت وزیر امور خارجه فرانسه در گفتوگو با رادیو اروپا یک بیان کرد که کاهش تحریمهای اروپایی از ماه دسامبر آغاز خواهد شد.
وی افزود: لغو تحریمها محدود، موقت و قابل تغییر خواهد بود و طرف آمریکایی هم همین کار را خواهد کرد. فابیوس اینکه این لغو تحریمها شامل چه بخشهایی است را مشخص نکرد. وی ادامه داد: آنچه مدنظر است، برنامه غنیسازی است و در شروطی که مورد توافق قرار گرفت، مساله حق غنیسازی مطرح نیست و این یعنی ایران نمیتواند کاری انجام دهد. در اینجا شرطهای مشخصی وجود دارد.
به این ترتیب به نظر می رسد تکلیف اروپا و آمریکا هنوز با خودشان مشخص نیست و باید منتظر ماند و دید بالاخره نتیجه توافق ژنو چه خواهد بود.