به گزارشهزار ماسوله، موسسه فرهنگی ادبی نسیم فرهنگ هورامان به مناسبت ۲ اسفند روز جهانی زبان مادری بیانیه ای به شرح زیر منتشر نموده است که در ذیل خواهد آمد:
به‌یانیه‌و مۆئه‌سێسه‌و نه‌سیموو فه‌رهه‌نگوو هه‌ورامانی به بۆنه‌و 2ی سیاوکامێ ڕۆ زوانی ئه‌ذایی
به نامێو خوذای گه‌وره‌ی
زوان ڕه‌وڵێوی سه‌ره‌کیش جه وه‌ش که‌رذه‌ی هۆویه‌ت و کێبیه‌ی و مێڵه‌تێوی هه‌ن . شکه‌ش نیه‌نه چنه ئاکه‌سه که ویرش نیا ، زوانش نیا و ئاکه‌سه زوانش نیا نمه‌تاوۆ ویرش بۆ .زوان وه‌سیلێوا په‌ی ویره‌وه که‌رذه‌ی و هه‌ر پاسه وه‌سیلێوا په‌ی جووڵنای زه‌ین و ویروو ئێنسانی.هه‌ر ئێنسانێو زوانوو وێش خاس یاذ گێرته بۆ، متاوۆ به حه‌قیقه‌تی بیاوۆ و هه‌ر که‌سێو نه‌تاوۆ زوانوو وێش خاس قسێ که‌رۆ ، مه‌نتێق ماچۆ ئاکه‌سه که‌م زه‌ینا و دنیاو فکریش باریکا.
خوا چنه ویه‌رذه کاکه محه‌مه‌دمسته‌فازاده جه وه‌ڵینه‌و نامه نویسته‌ی به زوانی هه‌ورامی ماچۆ : " مه‌سه‌لو زوانی مه‌سه‌لێوه ئینسانیه‌نه و به په‌یوه‌ند چنی حقوقوو ئینسانیه‌نه، دیارا به ناحه‌ق چه‌سپیه‌ینه به ده‌سه‌ڵات و سیاسه‌تیه‌وه. متاومێ واچمێ زوانی ئه‌ذایی ئه‌ندامیۆ جه ئه‌نداماو په‌یکه‌روو ئینسانیا و به راسی گۆره‌ته‌رین ئه‌ندام و وه‌سیله‌و په‌یوه‌ند، له‌زه‌ت، دیفاع و ژیوایا. بێگومان مامه‌ڵه که‌رذه‌ی چنی زوانی پێسه‌نه مامه‌ڵه که‌رذه‌ی چنی ئه‌ندامیوی، ئینه‌یچه وێش گۆره‌ته‌رین زوڵم به وێ، ئینسانیه‌ت و گرذوو حێسه ئینسانیه‌کان "
زارۆڵه به وه‌سیله‌و زوانی وێش مژناسنۆ و ئه‌وه‌ڵین قه‌ذه‌مه‌ش په‌ی شکڵ دای هۆویه‌توو وێش هۆرگێرو. زارۆڵێو که تازه په‌یذا بیه‌ن به وه‌سیله‌و زوانوو ئه‌ذاییش هویت و فه‌رهه‌نگ پیه‌دا که‌رۆ و دماو ئانه‌یه مه‌ی دلێ کۆمه‌ڵگای.
دانشمه‌ندێ زوانئه‌ژناسێ ماچا زارۆڵێ به زوانی ئه‌ذاییشا ویرێ که‌راڤه و متاوا ویر و ئاوه‌زوو وێشا به زوانوو ئه‌ذه‌ی خاسته‌ر برمانا . حه‌قوو فێربیه‌ی به زوانی ئه‌ذایی وه‌ڵێ گرذ چێوێوی حه‌قێوی ئێنسانیا و جه واقێعه‌نه حه‌قوو بیه‌و ملله‌تێویا.
به قه‌وڵوو زوانئه‌ژناس هارکورت زوان جاموو ملله‌تێویا هه‌ر ملله‌تێو فه‌رهه‌نگی تایبه‌تی وێش هه‌نش و ته‌ماموو ئا تایبه‌تیا ماناو وێشا جه زوانه‌نه مێزاوه.
هه‌میه‌توو زوانی ئه‌ذایی تا ئا یاگێنه که یۆنسکۆ و سازمان مله‌ل یه‌ک ڕۆشا به نامێ ڕۆی جه‌هانی زوانی ئه‌ذایی تایبه‌ت که‌رذه‌ن .ڕۆ دوێ سیاوکامی ڕۆ زوانی ئه‌ذایا . جه فره‌و جه کشوه‌ره‌کاو دنیایه‌نه به زوانی ئه‌ذایی هه‌میه‌ت دریان و قانوونیچ په‌ی سه‌رشه‌وه هه‌رمان که‌رذه‌یش نریانه‌ره. وه‌راوه‌روو ئه‌سڵوو پانزه‌و قانوون ئه‌ساسی ئێمه : زوان و خه‌تی ڕه‌سمی خه‌ڵکوو ئێرانی فارسیا . به‌ڵگه و نویسه‌و مه‌تنه ڕه‌سمیه‌کا و کتیبێ ده‌رزیێ مشیۆ پی خه‌ت و زوانیه بۆ به‌ڵام که‌ڵک هۆرگێرته‌ی جه زوانه محه‌لیه‌کا و قه‌ومیه‌ته‌کا جه ڕۆنامه‌کانه و ڕه‌سانه‌کانه و هه‌ر پاسه ده‌رز دای جه مه‌دره‌سه‌کانه جه پاڵوو زوانی فارسیه‌نه ئازاذا .
من پێسه یۆ جه ئه‌نداما مۆئه‌سێسه‌ی فه‌رهه‌نگی ئه‌دبی نه‌سیموو فه‌رهه‌نگوو هه‌ورامانی جه گرذوو فه‌رهه‌نگ دۆسا ئی وه‌ڵاتیه داوا که‌روو چنی زوانه‌که‌یما بێ ته‌فاوت نه‌بیمی چوون به واته‌و یۆنسکۆی ئی زوانیچه یۆ چا زوانان که ئینا جه خه‌ته‌روو دلێنه‌شیه‌ینه . هه‌ر چن ئه‌چی چن ساڵه‌نه هه‌وڵ و ته‌قاله‌ی فره په‌ی وه‌رگیری ئی خه‌ته‌ریه دریان، به‌ڵام که‌ما . ئازیزه‌کام داواتا چنه که‌روو جه ئارۆوه که ڕۆ 2ێ سیاوکامیا ده‌س پنه که‌رمی ، ده‌س ده‌یمێ ده‌سوو یه‌کترینیی ئی زوانه که وه‌ڵینا دان ده‌سوو ئێمه ، با به ده‌سوو ئێمه نه‌فه‌وتیۆ و ژیرانه ده‌یمێش ده‌سوو نه‌سڵوو دمایما . با هه‌رمانه‌ش پنه که‌رمێ با پنه‌ش بنویسمێ با کتیبخانه‌و هه‌ورامانی ئاوذان که‌رمێوه .
من چێگه‌نه داوا که‌روو جه دۆسه فه‌رهه‌نگیه‌کام با هه‌وڵ ده‌یمێ په‌ی وه‌ش که‌رذه‌و فه‌رهه‌نگستانوو لۆغه‌تێ هه‌ورامیێ . چێوێوی ئه‌وه‌نه‌شاریان که زوانی هه‌ورامی سه‌رچه‌مێوی گه‌وره‌و لۆغه‌تیا که ئه‌گه‌ر سه‌رشه‌وه کار نه‌کریۆ و هه‌وڵ په‌ی گلێره‌وه‌که‌رذه‌ی ئا لۆغه‌تا نه‌دریۆ ، خه‌ته‌روو دلێنه‌شیه‌ی و فه‌وتیایشا فره‌فره‌ن. هه‌ر پاسه داوا که‌روو جه دانشگاو په‌یام نووروو پاوه‌ی چه‌نی جه په‌یام نووروو مه‌رریوانیه‌نه که‌لاسوو زوانی هه‌ورامی نریانه‌ره ، جه پاوه‌یچه‌نه ئی کاره کریۆ چوون پاوه مه‌رکه‌زوو هه‌ورامانیا و شارێوی فه‌رهه‌نگیا که موازۆ جه دانشگاکه‌شه‌نه زوانی ئه‌ذاییش ته‌دریس کریۆ .
به ئاواته‌و سه‌ر به‌رزی هه‌ورامانی ئازیزی .
ئیبراهیم شه‌مس رۆ 2ی سیاوکاموو 1394ی ڕۆجیاری.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد