به گزارش هزارماسوله ، هرساله آذرماه و اوایل دی‌ماه زمان جفت‌گیری کل و بز شروع می‌شود که اصطلاحا آن را کل مستی، می‌نامند، در کوه‌های هورامان و در میان اهالی کوهستان اواسط آذرماه به «که‌له هه‌رز» یا «کل‌مستی» معروف است و فصل جفت‌گیری کل و بز کوهی در هورامان را «که‌له هه‌رز» می‌گویند.
کل و بز گونه‌ای ارزشمند از جانداران است که نماد کوه‌های سرافراز زاگرس است اگرچه شکارچیان بومی و اصیل منطقه در این روزها کمتر به شکار می‌پردازند و حواسشان به حواس پرتی و مستی کل و بزهای کوهی است اما متاسفانه بعضی از شکارچیان هم بی‌رحمانه در این فصل به تار و مار این جانداران بی‌آزار می‌پردازند و هر تعدادی را که در توان داشته باشند شکار می‌کنند.
این گونه ارزشمند در این فصل از سال بی‌توجه به محیط اطراف شده و راه برای شکار آنها توسط شکارچیان فراهم خواهد شد، متاسفانه برخی از شکارچیان نیز از این فرصت سوءاستفاده کرده و اقدام به شکار این گونه ارزشمند در منطقه پاوه و اورامانات می‌کنند.
جمعیت بالای کل و بز در اورامانات شکارچیان را روانه پاوه کرده است
در این باره رئیس اداره محیط زیست شهرستان پاوه در گفتگو با خبرنگار مرصادنیوز، گفت: شهرستان پاوه یکی از مهمترین مراکز تنوع زیستی در غرب کشور است که گونه‌های شاخص زیادی را در خود جای داده است.
علی صدیقی‌پور خاطرنشان کرد: یکی از این گونه‌های شاخص کل و بز ایرانی است که گونه‌ای پرچم و غذای ابر گوشت‌خوار ایران یعنی پلنگ ایرانی است در واقع این گونه زیبا و باستانی در بیش از ۴۰ درصد مناطق تحت مدیریت ایران به‌خاطر ارزش بالای اکولوژیکی آن محافظت می‌شود.
وی افزود: هرچند ارزش اکولوژیکی این گونه زیبا قابل اندازه‌گیری نیست اما برای حفاظت از هر راس از این گونه زیبا در طول عمر ۱۲ تا ۱۵ساله‌اش بیش از ۴۰۰ میلیون تومان از بودجه بیت‌المال و عمومی کشور توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست در مناطق تحت مدیریت هزینه می‌شود.
صدیقی‌پور گفت: نسل این گونه ارزشمند در بسیاری از مناطق از بین رفته است اما به دلیل طبیعت بکر منطقه، طبیعت دوستی و فرهنگ بالای مردم و در سایه زندگی مسالمت‌آمیز نیاکان ما جمعیت قابل توجهی از کل و بز در سطح زیستگاه‌های منطقه وجود دارد که میراث گران‌بهای اجداد و پدران ماست و به امانت به‌دست ما رسیده است.
وی ادامه داد: هرساله با فرارسیدن آخرین ماه پاییز فصل موسوم به کل‌مستی یا کله هرز شروع می‌شود و در طول این مدت این حیوانات زیبا با توجه به سرشت ذاتی و غریزی خویش نسبت به محیط پیرامون خود بی‌توجه شده، عکس‌العمل امنیتی آنها کندتر شده و بی‌محابا در سطح زیستگاه‌هایشان به جفت‌یابی وجفت‌گیری می‌پردازند و به این ترتیب مورد تهدید شکارچیان و افراد فرصت‌طلب واقع می‌شوند و به طور جدی آسیب‌پذیر می‌شوند و در معرض خطر قرار می‌گیرند.
صدیقی‌پور افزود: در این شرایط جمعیت بالای کل و بز در منطقه، شکارچیان شهرستان‌ها و حتی استان‌های همجوار را به طمع انداخته و گزارشاتی از حضور شکارچیان غیر بومی همراه با شکارچیان بومی در سطح منطقه به این اداره واصل می‌شود که طبق قوانین شکار و صید حمل سلاح و تیراندازی تحت هر عنوان بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست در مناطق شکار ممنوع و حفاظت‌شده ممنوع و قابل تعقیب در محاکم قضایی است.
صدیقی‌پور اظهار کرد: حیات وحش به منزله انفال عمومی و متعلق به همه مردم است و حفاطت از آن بدون مشارکت فعال مردم امکان ندارد و با توجه به توپوگرافی خشن و بافت کوهستانی منطقه، وسعت زیستگاه‌ها و کمبود نیروی محیط‌بانی حفاظت همه‌جانبه از حیات وحش منطقه امکان‌پذیر نیست.
وی عنوان کرد: از مردم محلی، روحانیون معزز، انجمن‌های زیست محیطی، هیئت‌های کوهنوردی، شوراهای اسلامی شهر و روستا، دهیاران و معتمدین محلی و همه دوستداران طبیعت منطقه خواهشمندیم برای حفاظت از حیات وحش و جلوگیری از شکار حیوانات وحشی خصوصا در این ایام کل‌مستی اداره حفاظت محیط زیست شهرستان را یاری کرده ودر صورت مشاهده هرگونه تخلف شکار و صید مراتب را با ما در میان بگذارند.
وی خاطرنشان کرد: اداره حفاظت محیط زیست پاوه نیز در راستای هوشمندسازی منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل و تمام زیستگاه‌های حساس کل و بز، اقدام به نصب دوربین‌های تله‌ای با شعاع دید بسیار بالا وپایش منطقه به صورت شبانه‌روزی می‌کند.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان پاوه با اشاره به عرصه‌های بکر و غنی کشور، گفت: سهم شهرستان پاوه با وجود پتانسیل‌های طبیعی فراوان، منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل با وسعت ۲۳هزار و ۷۴۲ هکتار است که نگین تنوع زیستی غرب کشور است و از سال ۱۳۷۴ به عنوان منطقه شکار ممنوع و در سال ۱۳۷۸به عنوان منطقه حفاظت شده در شورای عالی محیط زیست کشور تصویب و در لیست جهانی مناطق تحت مدیریت کشور قرار گرفت.
وی افزود: این منطقه از جنوب از روستای مزران به سمت شمال غرب در امتداد رودخانه لیله پس از بینجو، قلعه‌جه و دره‌باب به پسخور می‌رسد و از سمت غرب از پسخور به سمت شمال در امتداد رودخانه لیله بعد از عبور از سیمان، قین‌سخت تا کانی‌سالار و از سمت شمال، از کانی‌سالار واقع در مرز مشترک ایران و عراق به سمت شرق در مسیر رودخانه سیروان بعد از عبور از ورامچه، لانه وان، ژاله تا کلین‌دشت از شرق از کلین‌دشت به سمت جنوب بعد از بله‌بزان تا کوه گزن و روستای زردویی و از پل زردویی تا مزران است.
وی اظهار داشت: این منطقه با سابقه ۲۸ سال حفاظت از نظر اکولوژیکی به پایداری رسیده و چرخه زیستی وهرم غذایی در آن کامل است، به‌طوری‌که از نظر گیاهی بسیار غنی و از نظر جانوری هم زیستگاه ابر گوشت‌خوار ایرانی یعنی پلنگ ایرانی است، علاوه بر آن گونه‌های شاخصی چون کل وبز، شوکا، خرس قهوه‌ای، پرندگان شکاری مثل عقاب طلایی و هما در آن زیست می‌کنند و زیستگاه دوگونه سمندر آتشین وکردستانی از هفت گونه سمندر ایرانی است.
صدیقی‌پور تصریح کرد: این منطقه بانک ژنتیک جانوری غرب کشور است که سالانه ده‌ها محقق، دانشجو، استاد و جانورشناس از این منطقه بازدید می‌کنند و از نظر تنوع گیاهی و درختچه‌ای نیز منحصر به فرد بوده به‌طوری‌که فقط در محدوده امن این منطقه در وسعتی بسیار کم بیش از ۸۵ درصد گونه‌های درختی و درختچه‌ای زاگرس را در خود جای داده است.
صدیقی‌پور اضافه کرد: غنای تنوع زیستی این منطقه یادگار گران‌بهای نیاکان ما و مرهون هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و فرهنگ بالای مردم منطقه است که به شکل کاملا آمایش یافته‌ای در تعامل آنها با طبیعت، معماری منطقه، زندگی، معیشت، باغداری و دامداری آنها به شکل خرده‌فرهنگ‌های محلی سازگار با محیط زیست خود را نشان می‌دهد، همان چیزی که امروزه از آن به‌عنوان بعد چهارم تنوع زیستی در کنار حفظ ژن، گونه و اکوسیستم یاد می‌شود.
وی افزود: بوزین و مره‌خیل سرمایه نیاکان ماست که به امانت به ما رسیده و کلید حفظ، بقا و وپایداری آن در دست مردمانی است که آن را از آن خود می‌دانند و چنانچه این منطقه به بالاترین سطح حفاظت یعنی ذخیره‌گاه‌های زیست کره جهانی هم ارتقا پیدا کند، نهایتا حفاظت از آن بدون مشارکت فعال مردم منطقه امکان‌پذیر نیست پس لازم است همه برای حفظ این گنجینه گران‌بها دست در دست هم دهیم و برای حفاظت از ارزش‌های این منطقه وحفظ تنوع زیستی آن بکوشیم.
مجازات‌های سنگین در انتظار شکارچیان کل و بز در پاوه
دادستان پاوه نیز در این باره در گفتگو با خبرنگار مرصادنیوز، گفت: با توجه به وضعیت خاص منطقه اورامانات و شهرستان پاوه و گزارش‌هایی که مسئولان محیط زیست اعلام کرده‌اند، خوشبختانه جمعیت حیات وحش اورامانات به‌ویژه گونه کل و بز وضعیت بسیار مطلوبی دارد.
نوید صحرایی افزود: همین امر متاسفانه سبب ایجاد آسیب‌های جدی برای جمعیت حیات وحش شهرستان و این گونه خاص
شده تا جایی که شکارچیانی از سایر مناطق به شهرستان پاوه و اورامانات به قصد شکار کل و بز عزیمت می‌کنند.
وی گفت: قانون‌گذار در قوانین، مجازات‌های مختلفی را برای شکار در نظر گرفته است که با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از این جانواران که در آن محل زندگی می کنند جزو مناطق حفاظت شده است، مجازات شکار این حیوانات هم تشدید می‌شود.
صحرایی اضافه کرد: ما به کسانی که واقعا در پی شکار این حیوانات نادر و اغلب در معرض انقراض هستند هشدار جدی می‌دهیم دست از این کار غیر احلاقی خود بردارند و سراغ شکار حیوانات نباشند.
وی گفت: برخوردهای قاطعی که صورت گرفته تا اکنون در دستور کار بوده که به‌صورت ویژه این پرونده‌ها را رسیدگی می‌کنیم و علاوه بر مجازات‌های نقدی بسیار سنگین، حبس و مجازات‌های تکمیلی را هم لحاظ خواهیم کرد.
صحرایی در پایان گفت: امیدواریم با تمهیداتی که از طریق یگان حفاظت محیط زیست و منابع محلی ما در نظر گرفته شده است شاهد کاهش و از بین رفتن شکار در سطح شهرستان باشیم.
پیش‌بینی انقراض کل و بز در اورامانات
برهان ولدبیگی نیز از فعالان زیست محیطی پاوه نیز در گفتگو با خبرنگار مرصادنیوز، گفت: اگرچه شکار از قدیم‌الایام به عنوان روشی برای تامین بخشی از نیازهای تغذیه‌ای انسان بوده و در بسیاری از جوامع و حتی ادیان با آن مخالفتی نشده و حتی در برخی فرهنگ‌ها مورد تشویق قرار دارد، با این حال شکار بی‌رویه و از روی تفنن، پدیده جدیدی است که متاسفانه نقش کاملا مخرب و تاثیرگذاری بر فرآیند انقراض بسیاری از حیوانات شکاری دارد.
وی افزود: کله هرز یا کل مستی یک رفتار فیزیولوژیک برخی حیوانات برای تداوم نسل است که مورد سوءاستفاده شکارچیان نامسئول قرار می‌گیرد به طوری‌که هم‌اکنون در منطقه اورامان به‌دلیل چنین اقدامی، نسل کل و بز وحشی در آستانه انقراض قرار گرفته است.
ولدبیگی گفت: مقابله با چنین وضعیتی، در شرایط کنونی نیاز به مجموعه‌ای از اقدامات آموزشی، بازدارنده و تنبیهی دارد که باید در دستور کار ادارات دولتی مربوطه و سمن‌ها و فعالان زیست محیطی منطقه قرار گرفته و طبق یک برنامه زمان‌بندی‌شده، به مرحله اجرا درآید، در غیر این صورت منطقه اورامان و ساکنان آن برای همیشه ناچار می‌شوند با این حیوانات وداع کرده و نسل‌های بعدی و حتی این نسل نیز از مشاهده چنین حیواناتی در طبیعت منطقه محروم خواهند شد که چنین وضعی نه فقط پیامدهای اکولوژیکی منفی فراوانی بر تنوع زیستی اورامان دارد بلکه منجر به از دست رفتن یکی از جاذبه‌های اکوتوریستی منطقه نیز خواهد شد.
با توجه به جمعیت گونه‌های جانوری در اورامانات و فرصت‌طلبی شکارچیان انتظار می‌رود قوانین سخت‌گیرانه‌ای در برخورد با متخلفان اعمال شود ضمن اینکه نظارت‌های مربوطه بیش از پیش تشدید شود.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد