به گزارش هزارماسوله ، مردمان نوسود در جدال مرگ و زندگی؛ به فریادشان رسید
✍️: دکتر صفر ولدبیگی دیماه١٤٠٤
در سه ماهه اخیر پاییز امسال
به نسبت دیگر ایام و فصول گذشته، دو مصیبت عظمی زندگانی مردم نجیب ایران و بویژه ساکنان درمانده هورامان را بیشتر در تنگنا قرار داده و کماکان این قصه پرغصه سر ایستادن ندارد؛ نخست بیماری نیمی از مردم و تعطیلی چندین روزه مدارس و ادارات و آن مصیبت دیگر که بسی کشنده تر و ناعلاج تر از اولیست درد و رنج گرانی اجناس و مایحتاج روزمره این مردمان صبورست.
مدتی پیش در سازمان اسناد و آرشیو ملی کشور در تهران برای پژوهشی به دنبال اسنادی بودم که به سند باارزش زیر نیز برخوردم. گرچه قدمتش مربوط به ٨٨ سال پیش و متعلق به حیات نسل پیشین ماست؛ اما تو گویی این شرح احوال و گزارش، متعلق به چند روز پیش همین جامعه دردمند ماست. این سند گواهیست بر تاریخ رنجور ما ونشان می دهد که دو بلای خانمانسوز بیماری و گرانی روزگاران درازیست در این جغرافیای بلاخیز، گریبان ساکنانش را گرفته و چرخ لنگان زندگیشان را از حرکت بازداشته است.
بیایید باهم این سند تاریخی را بازخوانی و در پایانش به چند نکته ارزشمند مستور در آن اشاره نماییم: " گزارش ١٣١٦/٤/٢٢ نوسود
قریب سه ماه است گوشت بکلی نایاب،خواروبار فوق العاده گران، نان غلات سه کیلو دو ریال با وزن ٣ ریال تمام می شود .برنج صدری سه کیلو هشت ریال، روغن سه کیلو سی و دو ریال، نبودن پزشک بهداری در محل، شدت گرما مریضی زیاد،اهالی و مامورین ازهرحیث درمضیقه. اصلانی "
این سند تلگرافیست دو سطری از شخصی به
نام اصلانی (که به نظر می رسد فرمانده پاسگاه مرزی نوسود باشد) که در گزارش بسیار مختصرش به روشنی اعلام می دارد اوضاع نابسامان ساکنان آن قصبه را در اوج گرمای تموز ١٣١٦ خورشیدی به سمع و اطلاع ماموران مافوقش (که نمی دانیم چه کسانی و کجایند) رسانده و بشدت از کمبود و گرانی
بیش از حد خواروبار و شیوع و گسترش بیماری و نبود پزشک در نوسود در آن گرمای چله تابستان شکوائیه و اعلام می دارد که زندگیشان رو به فنا و به فریادشان برسید.
و اما این سند با ارزش چند نکته و گفته و ناگفته مهم تاریخی از دیار هورامان دراختیارمان قرار می دهد. ما خلاصه وار به چند نکته اساسی ذکر شده در آن اشاره و تحلیل و استخراج دقیقتر و کاملترش را به دیگر پژوهشگران وامی گذاریم :
١- این سند مربوط به مقطعی از تاریخ معاصر هورامان می باشد که حکومت رضاخان در ٦ سال قبلش در راستای ایرانی یکپارچه و تحکیم حکومت نوپایش در سراسر ایران، بویژه در مناطق مرزی با لشکری عظیم به هورامان یورش و حکمرانی چندین ساله حکام محلی ازجمله جافرسان و فرزندانش را برچیده و در نوسود به عنوان آخرین منطقه مرزی، قدرت و دستگاه نظامی و سیاسی نیمه مدرن را مستقر و خواهان اعلام این موضع در داخل و خارج ایران بود که بایستی از نوسود تا تهران یک نفر و یک سیستم دارای قدرت و حکومت باشد ولاغیر.
٢- با توجه به نرخ تورم حدودا پنج درصدی دوره حکومت ١٦ ساله رضاه شاه این کمبود و گرانی اجناس و گسترش بیماری بنظر می رسد مقطعی و به دلیلی خاص مثلا انسداد راه مواصلاتی نوسود با پاوه یا دلیلی دیگر باشد.
٣- قطعا اگر محدودیت تلگراف در ارسال تعداد کلمات نمی بود؛ شکوائیه این
جناب سروان از این حد بسی طولانی تر و به گرانی اقلامی دیگر همچون قند و چای و شکر و... اشاره می نمودند.
٤- از دیگر کلمات و اعداد منقوش بر تلگراف پیداست که گیرنده پس از چهار روز این گزارش را به بهداری ارجاع داده و حال بهداری کجا نمی دانیم و باز برما مکشوف نیست که برای کمبود و گرانی ارزاق اقداماتی صورت گرفته است یانه؟
٥- از دیگر نکات با ارزش این سند، آگاهی از نرخ اجناس و اعتبار و ارزش پول ملی ایران در آن دوره تاریخیست. آیا کسی می تواند این میزان تورم و تفاوت قیمت این اجناس را در این بازه تاریخی محاسبه نماید؟ به حقیقت من از انجام آن عاجز بودم.
برای مثال در این سند( گرچه کاتبش اعتراض به افزایش شدید نرخ این اجناس در آن چند روز دارد ) در آن روز برنج اعلای ایرانی سه کیلو ٨ ریال بوده و اکنون برنج نیمه اعلای ایرانی سه کیلویش ١٢٠٠٠٠٠٠ دوازده میلیون ریال است همین.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد