به گزارش خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر نسرین مصفا، عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ظهر دوشنبه در همایش "نظریههای روابط بینالملل و سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه" که در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد درباره اتحادیه عرب گفت: این اتحادیه از بدو تاسیس خود در سال 1945 همواره با انتقاداتی همچون شکست در ایجاد وحدت میان اعراب، ناکارآمدی سیاسی و ضعف مدیریتی و اراده سیاسی در حل مشکلات خاورمیانه به ویژه مساله فلسطین روبهرو بوده است.
او با اشاره به تحولات بیداری اسلامی گفت: اما با بروز قیامهای مردمی و تحولات سیاسی و اجتماعی شمال آفریقا و خاورمیانه در سال 2011 دوران جدیدی در تاریخ اتحادیه عرب آغاز و به ابزاری برای دیپلماسی منطقهیی البته با اهداف خاص خود تبدیل شد. اتحادیه که پیشتر تنها تجربهای گسترده در برگزاری گردهماییها سران عرب و صدور قطعنامهها داشت به نقشآفرینی کلیدی و فعال در تحولات پرداخت که در این زمینه میتوان به درخواست از شورای امنیت برای مداخله در لیبی و حمایت از شورای همکاری خلیجفارس در تلاش برای انتقال قدرت در یمن اشاره کرد.
وی افزود: از دیگر فعالیتهای این اتحادیه در تحولات اخیر منطقه میتوان به همکاری مشترک با سازمان ملل متحد در بحران سوریه و انتخاب نماینده مشترک در این کشور نام برد اما سوال اصلی این است که آیا فعالیتهای این اتحادیه در تحولات اخیر صرفا واکنشی به شرایط استثنایی و موقتی در منطقه بوده و یا این اتحادیه به دنبال خود و کسب اعتبار دیپلماتیک و مردمی است. باتوجه به موضعگیریهای اتحادیه عرب و فعالیتهای آن و سیاستهای کشورهای کلیدی این اتحادیه همچون عربستان سعودی و قطر به نظر میرسد که این اتحادیه صرفا واکنشی به شرایط استثنایی در منطقه داشته است.
همچنین در ادامه عبدالحسین الله کرم، عضو هیات علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به تحولات بیداری اسلامی گفت: این تحولات موجب تغییر در روند امنیتی منطقه و الگوهای صفبندی و تعاملات بین کنشگران شده است.
او با اشاره به نقش آمریکا در منطقه افزود: آمریکا با هدف بیشینهسازی مطلوبیتهای امنیتی، کاهش نگرانیها و دغدغههای امنیتی میکوشد تحولات منطقهیی را هم راستا با منافع خود مدیریت کند.
الله کرم اضافه کرد: اولویتهای واشنگتن در واکنش به تحولات منطقهیی مبتنی بر کنترل اوضاع، از دست ندادن موقعیت منطقهیی و جلوگیری از ظهور نظام امنیت منطقهیی متعارض با منافع و اهداف این کشور است.
وی ادامه داد: نکته محوری در این باره این است که الگوی رفتاری آمریکا در قبال رفتار منطقهیی فاقد انسجام، یکپارچگی و موثر از منافع متعارض و صفبندیهای سیال منطقهیی است.
در ادامه علی آدمی، استاد روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا گفت: تا پیش از این تحولات به نظر میآمد که در خاورمیانه یک موازنه دو قطبی برقرار بود. در یک سو ایران تحت عنوان محور مقاومت در ضدیت با آمریکا، رژیم صهیونیستی و متحدان غرب بوده و در این راستا ایران، سوریه، حزبالله لبنان و گروههای جهادی فلسطینی همراه بودند. در سوی دیگر متحدان آمریکا در منطقه، کشورهای پادشاهی و دیکتاتوری عربی و رژیم صهیونیستی بود.
او اضافه کرد: اما با شروع انقلاب در جهان عرب از سال 2011 موازنهها و ائتلافهای جدیدی در خاورمیانه شکل گرفت. بازیگران نوظهور و فعال جدیدی مانند قطر و ترکیه تلاش کردند تا با یارگیری از میان نیروهای انقلابی در جهان عرب نفوذ خود را در خاورمیانه گسترش دهند.
این استاد دانشگاه افزود: مقابله با تهدیدات ایران و عوامل منطقهیی و لزوم کنترل سیر تحول سیاسی در جهان عرب سبب شده است که ائتلاف نزدیکی میان ریاض و تلآویو بستر بازساز نظام سیاسی پس از دوران مبارک، برکناری مرسی، تلاش برای تغییر رژیم سیاسی در سوریه، مقابله با حزبالله و عوامل ایران در خاورمیانه و مقابله با اقدامات ترکیه و قطر شکل گیرد.
وی افزود: هم اکنون ساختار ائتلافها در خاورمیانه را سه قطبی در نظر گرفت. یعنی در این منطقه محور مقاومت، محور ریاض- تلآویو و محور دوحه - آنکارا- اخوانالمسلمین وجود دارد.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد