نوجوانان و جوانان ما در معرض خطر هستند !/دکتر برهان ولدبیگی

به گزارش خبرنگار هزار ماسوله و به نقل از وبلاگ نورياو (با عرض تسلیت و ابراز همدردی با اعضای  خانواده هایی که اخیرا  به علت سوانح مختلف شاهد مرگ جگرگوشه هایی جوانشان بوده اند)

در طی یکی دو ماه گذشته و به فاصله  کمی از همدیگر چند جوان ساکن منطقه اورامان  به علل مختلف دچار سانحه شده و متاسفانه اغلب جان خود را از دست داده و بسیاری از خانواده ها را عزادار نمودند. فصل پاییز امسال در اورامان هرچند با بارش نزولات جوی فراوانی همراه بود ، اما درهمان حال  با جان باختن تعدادی  از جوانان این دیار ، غم سنگینی بر فضای عمومی حاکم شد  که شاید اگرنه بی نظیر ولی بدون شک در تاریخ منطقه  کم نظیر بود.جان باختن هفت نفر از کارگران عموما جوان  مشغول بکار در پروژه سد داریان به هنگام بازگشت به کانون خانواده بعد از یک روز کاری سخت در جاده ناهموار و غیر استاندارد روستای هجیج به علت واژگون شدن یک خودروی فرسوده و غیرایمن سرآغاز این «تراژدی پاییزی» بود.جان باختن یک جوان نوسودی در مسیر جاده پاوه – نوسود به علت تیراندازی نیروهای انتظامی ، پیدا شدن جنازه جوان دیگری در اطراف شهر پاوه و فوت جوان سومی به دلیل واژگون شدن خودرو در چند روز اخیر و..... از جمله موارد دیگری هستند که اخیرا در سطح منطقه روی داده اند. وقوع این همه سوانح منجر به فوت ،در منطقه ای با جمعیتی محدود بسیار بیش از سطح قابل قبول جهانی و حتی ایرانی است .

گرچه سالیانه در گستره جهانی حدود 6 میلیون نفر به دلیل سوانح مختلف جان خود را از دست می دهند و گرچه «سانحه» دلیل اصلی مرگ و میر در محدوده سنی 1تا 45 سال می باشد ، با این حال  متولیان امور از «سازمان جهانی بهداشت» تا وزارتخانه های بهداشت کشورهای مختلف از جمله ایران نباید دست روی دست گذاشته و نظاره گر و در بهترین حالت جمع آوری کننده و ارائه دهند این آمارهای وحشتناک به جامعه باشند . تدوین برنامه جامع و شامل برای کاهش موارد مرگ ناشی از  سوانح ( از سوانح جاده ای گرفته تا سوانح طبیعی ، از خودکشی تا دیگر کشی ، از جنگ و نزاع های بین دولت ها تا نزاع های  بین فردی ، از غرق شدگی تا سقوط ، از خودسوزی تا آتش سوزی ، از مسمومیت تا اعتیاد و از.... تا ...) و رساندن آمار این دسته از مرگ ها به «حد قابل قبول» وظیفه ای است بر دوش دولت های حاکم بر جهان که ادعای اداره امور را به« بهترین» نحو ممکن دارند.

متاسفانه در حال حاضر در ایران آمار مرگ های ناشی از سوانح در صدر دلیل مرگ قرار دارد و غم بارتر از آن، اینکه متولیان و  شهروندان جامعه نیز عنایت چندانی به این آمارهای وحشتناک ندارند.هرکسی مگر خودش یا اطرافیان اش گرفتار سانحه ای «غیرمترقبه » شود تا بداند که اوضاع از چه قرار است. ظاهرا سانحه در ایران به همان شتری تبدیل شده است که  قرار است روزی درِخانه هرکسی بخوابد. طوری شده است که همه منتظر اند تا نوبت آنها هم  برسد. این وضع قابل قبول نیست و باید با همه توان تلاش کرد و همه امکانات موجود را بکار گرفت تا این وضع به سوی وضعی مطلوب تغییر پیدا کند.

بنظر اینجانب ، مخاطرات  فعلا موجود بر سر راه جوانان منطقه که نیاز به توجه متولیان دولتی و خانواده ها دارد شامل موارد زیر است :

·         غیر ایمن  و غیراستاندارد بودن جاده های منطقه با توجه به تعداد خودروها که سالیانه تعداد قابل توجهی از جوانان را به کام مرگ می کشاند

·         بی توجهی یا کم توجهی به خواست و نیاز های جوانان(مخصوصا نیازهای سایکولوژیک و روحی ) چه در سطح خانواده ها و چه در سطح نهادهای دولتی مسئول

·         بکارگیری راه حل های سنتی در برابر مشکلات جدید و امروزی که بعضا منجر به تعارض، افسردگی، اعتیاد و در مواردی خودکشی و دیگر کشی  می شود

·         بیکاری قشر جوان و تحصیلکرده، که  می تواند پیآمدهایی مانند بی انگیزگی، افسردگی ، اعتیاد به سیگار و مواد روانگردان و روی آوری به شغل های پرمخاطره و وسوسه انگیز را به همراه خود داشته باشد .

·         کمبود یا نبود تفریحات سالم و سرگرم کننده و در همان حال  تخلیه کننده انرژی جوانان

·         ناآشنایی یا کم آشنایی جوانان به حقوق و تکالیف شهروندی خود که می تواند منجر به توقعات نامناسب و رفتارهای پرخطر شود.

·         بی توجهی یا کم توجهی جوانان به حفظ سلامت جسمی و روانی خود به دلیل کم کاری نهادهای  مسئول آموزش عمومی جامعه (مخصوصا ادارات آموزش وپرورش و بهداشت، شوراهای شهر و روستا)

اینجانب در موقعیتی نیستم که راهکارهای ممکن و عملی برای تدوین برنامه ای جامع و شامل را به متولیان امر در سطح ملی بقبولانم ، اما وظیفه شغلی و اجتماعی ام ایجاب می کند تا چنین راهکارهایی را به مسئولان محلی و شهروندان منطقه سکونت خود گوشزد نمایم :

 

·         شناسایی مخاطرات موجود در منطقه( اعم از انسان ساخت و طبیعی ) براساس شواهد و وضع جغرافیای منطقه

·         اولویت بندی  این مخاطرات  با توجه به میزان و حجم خسارات و تلفات احتمالی ناشی از آنها

·         تدوین برنامه ای جامع و شامل  براساس این اولویت بندی به کمک نهادهای دولتی ، غیر دولتی و مردم نهاد و نیز شهروندان علاقمند

·         اجرایی نمودن این برنامه با توجه به توانمندی های موجود در منطقه

·         نظارت دقیق بر کار مجریان  این برنامه

·         ارزیابی ادواری برنامه و ایجاد تغییرات در آن با توجه به نیاز

·         ارائه گزارش دستگاه های مجری و ناظر، در مورد  چگونگی اجرای برنامه و نتایج حاصل از آن به شهروندان

امید است با بازنگری برنامه ها و راهکارهای  ناکارآمد فعلی(چه در سطح خانواده ها و چه در سطح  ادارات دولتی و نهادهای اجتماعی) و متعاقب آن تدوین برنامه ای امروزی و کارآمد و دربرگیرنده راهکارهای  متناسب با مشکلات و مخاطرات امروزی، در سال های آینده شاهد کاهش  قابل توجه موارد  مرگ ناشی از سوانح در کمین جوانان در منطقه باشیم . به امید آن روز .

 

                                                 دکتر برهان ولدبیگی