به گزارشهزار ماسوله، به نقل ازاورامانات، خانە اش از بازار اصلی هەورامان فاصلەی چندانی ندارد ، زمانی کە وارد خانە میشوی صدای جیرجیر دستگاه قدیمی اش که تاروپودهارا درهم می تند ،گوشت را نوازش می دهد . این صدا ،همچون صدای زندگی ماشینی دلخراش نیست ، گویی با ترنم موجود درطبیعت همخوانی دارد.
دستگاه قدیم جولایی لالو عارف؛ که بیش از یک قرن قدمت دارد و می تواند یکی از آثار باستانی هەورامان قلمداد شود، دستگاهی کە همزاد او بودە و توام با حرفه اش از ماترک مرحوم پدرش بە او رسیدە است .
زمانی کە در کنارش می نشینی ونظاره گر کار وتنیدن می شوی، براستی نمادی از یک فرهنگ، و سمبلی از یک مرد پولادین و کوهی از صبر و استقامت در برابر دیدگانت مجسم میشود.
چرا که رمقی در وجودش نمانده و چین و چروک جبینش حکایت از خستگی مفرطی دارد که در لابلای تاروپودها تنیده شده است.
آری لالوعارف بیش از هشت یا نه دهه است که پشت صندلی خاکیِ همجنس خودش می نشیند و لباس حجب و حیا ،از دامان طبیعت برای مردم می بافد.
لباسی که درنوع خود بی نظیر است و چرخ های زندگی ماشینی نه تنها از اعتبارش نکاسته است بلکه روز به روز بر ارزش و امتیازش می افزاید. خلاصه کاری کرده کارستان.
جولایی ،هنری هه ورامی ، که با وجود چنین شاهکارهایست هه ورامان در نزد فرهنگ ملل دیگر به دیار خودکفایی مشهور گشته است.
کا و پیشه ی جولایی در نزد لالو عارف، تنهاجهت امرار معاش نبوده بلکه بار سنگین مسوولیتی از پدر و نیاکانش است که باید سینه به سینه منتقل و حفظ شود.
و تا هەورامان باشد ، و جولایی همراە آن، کارگاه ساخت لباسی برازندە ی مردان این مرز وبوم.
لالو عارف قانع و شاکر است و با عشقی وصف ناپذیر، حرفه اش را تا آخرین روزهای زندگی ادامه داده است .
حالا دیگــــر بینایی ضعیف ، گوشها سنگین و دستانش تاب و تحمل حرکت (مەکۆن)و (دوک) و دستگاە را ندارند و برای کار و تداوم آن ، باید جان کَنَد.
لالو عارف دوماهیست علیرغم میل باطنی و از روی ناچاری کار را رها نموده و مشتریانش را سرگردان شهرها نموده است . زیرا آخرین حلقه ی زنجیره ی جولایی هه ورامان است و با کنار رفتن او پایان حکایت لباس محلی هه ورامان است و یکی از افتخارات هنر اصیل هه ورامی به دفتر بایگانی گذشتگان می رود.
رسم بدعهدی ایام چو دید ابر بهار
گریە اش بر سمن و سنبل و نسرین آمد
حافظ
نکتە ی مهم در کار لالۆ عارف و همقطارانش این است که شیوه ی کارشان با استادان شهرهای دیگری چون بانه متفاوت است زیرا به گفته متخصصین این امر گلیم هه ورامان دولاست وساخت آن کار هرکسی نیست و فقط مختص جولایان هورامان است.
شنیده ها حاکی از آن است که اخیرا استادکاری در مریوان به شیوه ی مرسوم کار جولایی هورامان کارگاهی راه،اندازی نموده تا بر درد صنعت چوخه رانک هورامان التیامی بخشد .
خلاصه ی کلام اینکه راهکاری را باید جست تا دمیدن روح هنر همچنان تداوم یابد.
پیشنهاد نگارنده:
1-- اعطای کمکهای بلاعوض به ادامه دهندگان صنعت چوخه رانک و بالابردن قیمت ساخت تا بدینوسیله صرفه اقتصادی داشته باشد{درآمد لالۆ عارف روزانە دوازدە هزار تومان بودەاست}.
2--- تشکیل تعاونی صنایع دستی و حمایت از صنعتگران و راهنمایی آنان بسوی بیمه ی صنایع دستی
3--ترویج وانتقال هنر بە نسل جوان
4--برگزاری همایشی جهت تجلیل از صنعتگران و پیشکسوتان چوخه رانک از جمله لالو عارف . لالو قاله و لالو ئوره حمان و.... و تندیسی از این بزرگمردان ساخته شود تا در حین حیاتشان قدر دانسته هایشان را بدانند و ببالند به اینکه هه ورامان مدیون زحمات آنهاست. خدای نکرده مثل کسانی نباشیم که بعد از مرگ برایشان مرثیه بسراییم.
بقیه با شما و تلاش مسووولین ...
به امید رونق هرچه بیشتر صنعت چوخه رانک در هورامان
سعدی عزیزی کارشناس ادبیات
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد